رشد مناسبات اربابی و تأثیر آن بر زندگی کشاورزان در دورۀ قاجار (با تأکید بر ایالت‌های شمالی ایران)

نویسندگان

  • باقرعلی عادلفر دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، ایران
  • ذکرالله محمدی دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، ایران
  • زهرا نادی دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد اسلام، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، ایران
چکیده مقاله:

در قرن نوزدهم میلادی/سیزدهم قمری، توسعۀ اقتصاد بین‌المللی و رشد مناسبات سرمایه‌داری در ایران، حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی کشور را تاحدودی از تحولات غرب و نظام جهانی متأثر کرد. وابستگی به نیازهای بازار جهانی، موجب رشد کشاورزی تجاری و صادرات مواد خام شد. سودآوری فروش فرآورده‌های کشاورزی تجاری، باعث اهمیت‌یافتن زمین و ملکداری و گرایش طبقات مختلف به زمینداری شد. در این پژوهش تلاش می‌شود تا با روش توصیفی‌تحلیلی و با بهره‌گیری از اسناد آرشیوی، تأثیر تجاری‌شدن کشاورزی، در جایگاه یکی از علت‌های رشد مالکیت خصوصی در ایالات شمالی ایران در دورۀ قاجار، بررسی شود؛ همچنین به این پرسش پاسخ داده شود که رشد مناسبات اربابی بر زندگی کشاورزان این منطقه چه تأثیری گذاشت؟ پس از بررسی و تحلیل داده‌ها و اسناد، این نتیجه حاصل شد که با تجاری‌شدن کشاورزی عده‌ای از طبقات غیرزمیندار جامعه، اعم از تاجران و دولتمردان و حتی اتباع خارجی، به سرمایه‌گذاری در اراضی مازندران و گیلان گرایش پیدا کردند. با ورود این افراد به طبقۀ ملاک جامعه، مالکیت خصوصی رشد کرد و به‌دنبال‌آن، بسیاری از کشاورزان بومی بی‌زمین شدند. با گسترش مناسبات ارباب‌رعیتی، مالکان جدید این قدرت را یافتند تا در امور زراعی، تجاری، مالکیت منابع آبی و مالیات­ اراضی دخالت کنند و ضمن آزار و اذیت کشاورزان و استثمار آنان، فضای ناامن و آشفته‌ای را در ایالت‌های شمالی ایجاد کنند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

در جست‌وجوی مزارع مسکون اربابی دورۀ قاجار در نیاسر

موضوع تحقیق، مزارع مسکون تاریخی است که با مزارع غیرمسکون و کشاورزی، تفاوت اساسی دارد. کاشان (قاسان) در گذشته مزارع و روستاهای متعددی داشته؛ ازجمله نیاسر که نام آن در اسناد تاریخی، جزو یکی از ضیعات قاسان آمده است. این پژوهش توانست 27 باب مزرعۀ مسکون را براساس این اسناد شناسایی کند. مطالعات در سه قالب نگرش‌سنجی، مطالعات کالبدی و سندپژوهی بر روی مزارع شناسایی‌شده، ادامه یافت و معیارهای شش‌‌گانه‌ای...

متن کامل

نیروی دریایی ایران با تأکید بر نقش کشتی پرسپولیس در امنیت خلیج‌فارس در دورۀ قاجار

خلیج‌فارس و کرانه­ های شمالی و جنوبی آن همواره در سطح ملی، منطقه­ ای و جهانی از اهمیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برخوردار بوده­ است. در ابتدای دورۀ قاجار، این آبراه اهمیت تجاری و بازرگانی داشت؛ سپس دارای اهمیت سیاسی و نظامی نیز شد. فقدان یک نیروی دریایی کارآمد برای ایرانیان، همواره مهم­ترین دلیل عدم کنترل مطلوب خلیج‌فارس از سوی حکومت­ های ایرانی به‌خصوص در دوران جدید و معاصر بوده است. برخی از پاد...

متن کامل

سیاست‎های پولی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی؛ با تأکید بر نرخ سود بانکی در ایران

یکی از مهم‎ترین یافته‌های اقتصاددانان در طول دهه‌های اخیر، پی‌بردن به وجود ارتباط علی بین توسعه‌ی مالی و رشد اقتصادی است. تا قبل از دهه‌ی 1970 بیش‌تر اقتصاددانان بر این باور بودند که برای دستیابی به سطوح بالاتر رشد اقتصادی، سیاست‎های بخش عمومی به‌طور عمده باید معطوف به انباشت سرمایه‎ی فیزیکی باشد. تا این‎که در دهه‌ی 1970 میلادی و به دنبال نظریات مطرح شده توسط مک‌کینون و شاو (1973) مبنی بر این‌ک...

متن کامل

جایگاه مذهب و مسائل فقهی در مناسبات ایران و عثمانی در دورۀ صفویه و افشاریه (با تأکید بر متن مصالحه‌نامه‌ها)

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مذهب و فقه در روابط ایران و عثمانی در دورۀ صفویه و افشاریه با تکیه بر متن مصالحه‌نامه‌های دوجانبه است. روش/رویکرد پژوهش: رویکرد نویسنده در این مقاله کیفی-تاریخی است. داده‌ها براساس اسناد و منابع تاریخی گردآوری و تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. یافته‌های پژوهش: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که مناسبات ایران و عثمانی همزمان با استقرار حکومت صفویه در قلمرو ایران و رسمیت‌...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 4

صفحات  277- 292

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023